Hoe diep is de zee?

Het reliëf van de zee

Bergen, valleien en vlaktes komen niet alleen op het vasteland voor! De zeebodem heeft ook zijn eigen reliëf. Bergkammen kunnen aangetroffen worden in de diepere delen van de oceanen, kleinere reliëfverschillen worden aangetroffen dichter bij de kust.

Omdat diepte een bepalende factor is voor koraalriffen, is het nodig dit reliëf nabij de kust te bestuderen.

De meetinstrumenten op een rif: meetlint en snorkel ?!?

Gelukkig niet! Er kan handig gebruik gemaakt worden van satellietbeelden voor deze informatie. Om tot de dieptekaart te komen moeten er eerst enkele basisprincipes worden geduid.



Fundamenteel principe

Wanneer licht doorheen water gaat, wordt het teruggereflecteerd in verschillende richtingen door interactie met de waterkolom. verschillende golflengtes (blauw, groen, rood) zullen het water penetreren tot op verschillende dieptes:

  1. Rood licht wordt snel teruggekaatst en penetreert tot maximaal 5 m in de waterkolom.
  2. Blauw licht penetreert veel dieper en, in ondiep water, zal de zeebodem zelfs licht terugreflecteren zodat deze waarneembaar is door de satellietsensor, zelfs wanneer de diepte van het water 30m benadert!

Light penetration
Patronen van lichtpenetratie in water.
Bron: Tom Morris, Fullerton College.

Diepte bepaalt wat de satellietsensor waarneemt

Light penetration
Lichtpenetratie in ondiepe zones. Bron: eigen afbeelding.

In ondiepe zones:
Blauw, groen en rood licht (componenten van wit licht) penetreren de waterkolom en worden alle drie teruggereflecteerd door de zeebodem. De satellietsensor ontvangt informatie in zijn blauwe, groene en rode band.




Light penetration
Lichtpenetratie in diep water. Bron: eigen afbeelding.

In diep water:
Blauw, groen en rood licht penetreren de waterkolom. Rood wordt als eerste sterk verdund en bereikt de zeebodem niet. Groen is de volgende om te verdunnen. Alleen blauw licht bereikt de zeebodem en wordt terug gereflecteerd naar de sensor. De rode en groene band in de sensor ontvangen geen informatie en zijn dus zwart afgebeeld als de 'koraalpixels' op het satellietbeeld.

Resultaat

Analyse van de ontvangen informatie door de sensor geeft een gedetailleerde beschrijving van de zeebodem nabij de kust. Een kaart die - na invoeren in een GIS - de diepte weergeeft wordt een bathymetrische kaart genoemd.

Satellietbeeld van Hurghada (Egypte), Landsat 7 ETM+, 2000.
Bron: Vanderstraeten, 2007.