Γιοχάνεσμπουργκ

Johannesburg
Γιοχάνεσμπουργκ.
Πηγή: Wikimedia


Το Γιοχάνεσμπουργκ έχει σχεδόν 4 εκ. κατοίκους. Εκτιμάται ότι η πόλη είχε ρυθμό ανάπτυξης 4% κατά την δεκαετία του '90. Μερικά αναπτυξιακά σενάρια θέλουν την μητροπολιτική περιοχή του Γιοχάνεσμπουργκ να αγγίζει τα 15 εκ. κατοίκους μέχρι το 2015. Η πόλη δημιουργήθηκε το 1886, πράγμα που την καθιστά μία από τις πιο νέες πόλεις του κόσμου (Joburg.org, The Urban Age Project).

Η πόλη, κυριολεκτικά, δημιουργήθηκε σε μία νύχτα ενώ η αστικοποίηση ήταν ταχύτατη στηριζόμενη στην εκμετάλλευση τεραστίων κοιτασμάτων χρυσού. Αναπτύχθηκε στα όρια των χρυσωρυχείων. Το Γιοχάνεσμπουργκ σήμερα, είναι ένα προϊόν μιας σειράς ιδιαίτερων γεγονότων για την Αφρική: έχοντας ιστορία ως μια Βρετανική αποικία στενά συνδεδεμένη με το καθεστώς του απαρτχάιντ, η πόλη είναι πλέον ένα κράμα στοιχείων που καθορίζουν μια νέα Αφρική, ενώ αναπτύσσεται ταχύτατα ως μία εμπορική και χρηματοπιστωτική πόλη.

Johannesburg
Γιοχάνεσμπουργκ.
Πηγή: NASA Visible Earth
Πληροφορίες για την φωτογραφία του αστροναύτη

To κέντρο του Γιοχάνεσμπουργκ είναι το λεπτόκοκκο μοτίβο (δημουργείται από τις σκιές που "ρίχνουν" τα ψηλά κτίρια) στο κέντρο της παραπάνω εικόνας.

Στην νότια παρυφή του Γιοχάνεσμπουργκ βρίσκονται μία σειρά από ανοιχτόχρωμες, γωνιακές κηλίδες που εκτείνονται σε όλη την εικόνα. Αυτές οι κηλίδες είναι οι μεγάλες "χωματερές των ορυχείων", εκεί βρίσκονται τα θρυμματισμένα πετρώματα απομένουν από την εξόρυξη του χρυσού από πολλά ορυχεία. Μερικές από αυτές τις χωματερές είναι τόσο μεγάλες που φιλοξενούν υπαίθριους κινηματογράφους. Κάποιες γειτονικές βιομηχανικές πόλεις εντοπίζονται μεταξύ των χωματερών και των άκρων της φωτογραφίας.

Η πράσινη ζώνη (πάνω δεξιά) είναι τα φυλλώδη βόρεια προάστια, όπου εκατοντάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα λειμώνων έχουν σταδιακά αναδασωθεί από την δημιουργία της πόλης το 1886. Οι μικρές ανοιχτόχρωμες κηλίδες μέσα στην δασώδη ζώνη είναι επιχειρήσεις και εμπορικά κέντρα, που είναι χαρακτηριστικό κάθε μεγαλούπολης του δυτικού κόσμου.

Αντίθετα, ένα μεγάλο γκέτο (που συστάθηκε από την πρώην κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής), χαρακτηριστικό της αστικοποίησης των αναπτυσσόμενων χωρών, εμφανίζεται ως γκρίζα ζώνη κάτω αριστερά (το περίφημο περίχωρο Σοβέτο). Το Σοβέτο (Soweto) φαίνεται να είναι άδεντρο εκτός από το κάτω μέρος της κοιλάδας (NASA).


Johannesburg in 1896
Το Γιοχάνσμπουργκ το 1896.
Πηγή: Wikipedia

Όπως φαίνεται και από την περιγραφή της εικόνας, το Γιοχάνεσμπουργκ είναι εμφανώς διαχωρισμένο χωρικά, κάθε φυλετική ομάδα ζει στις δικές της οικιστικές περιοχές οι οποίες είναι διαχωρισμένες μεταξύ τους με ζώνες πρασίνου με προσεκτικά σχεδιασμένες θέσεις απασχόλησης και μεταφορικές υποδομές.

Το Σάντον (Sandton), το οποίο πλέον αποτελεί το κέντρο της οικονομικής και επιχειρηματικής ζωής, ήταν ένας τόπος υπαίθριων ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων για τους πλούσιους του Γιοχάνεσμπουργκ στις αρχές του 20ου αιώνα. Η πόλη παρουσιάζεται ως μια "παγκόσμιας κλάσης" Αφρικανική μητρόπολη (Bremner 2007, Sudjic 2007).

Map of Johannesburg from the CIA, 1977
Χάρτης του Γιοχάνεσμπουργκ από την CIA, 1977.
Πηγή: University of Texas

Το Γιοχάνεσμπουργκ, όπως και άλλες αφρικάνικες πόλεις δεν μπορεί να μπει στην ίδια κατηγορία με τις ευρωπαϊκές πόλεις, λόγω της διαφορετικότητας των αλληλοσυσχετιζούμενων εξελίξεων και συνθηκών. Το 22.7% του συνολικού πληθυσμού είναι έως 14 χρονών, ενώ μόλις το 4% του πληθυσμού φτάνει τα 65 χρόνια. Στο Γιοχάνεσμπουργκ, πέραν των 600 κλειστών κοινοτήτων (Gated Communities), όπως είναι φανερό από 1,100 σημεία που ελέγχθηκαν, το 24.1% ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Η τραγική πτώση του πληθυσμού οφείλεται στην φοβερή θνησιμότητα του ιού HIV/ AIDS και της φυματίωσης. Επιπλέον, η πόλη δίνει μεγάλη βαρύτητα σε συμβολικές εκδηλώσεις, ιδιαίτερα για την διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου το 2010 (Bremner 2007, Sudjic 2007)

Αποσπάσματα σχετικά με τις κλειστές κοινότητες στο Γιοχάνεσμπουργκ:

  • "Το Γιοχάνεσμπουργκ είναι μια πόλη όπου τα εμπορικά κέντρα και οι κλειστές κοινότητες είναι στενά συνδεδεμένα με τα αντίστοιχα της νότιας Καλιφόρνιας, κρατάνε όμως περισσότερα μπαρόκ στοιχεία ".
  • "Οι κλειστές κοινότητες του Γιοχάνεσμπουργκ, πιστά αντίγραφα των μεσαιωνικών περιτειχισμένων πόλεων, θα μπορούσαν να θεωρηθούν όχι απλά ισάξια των αμερικάνικων προαστίων, αλλά ως πρόβλεψη για το πως θα μοιάζουν τα αμερικάνικα προάστια στο μέλλον" (Sudjic 2007).

Εργασίες: 1. Σχεδιάστε ένα σκαρίφημα της φωτογραφίας με σκοπό την αναγνώριση και τον σχολιασμό των διαφορετικών ζωνών κάλυψης γης.
2. Βρείτε σχετικές εικόνες από τις διάφορες τοποθεσίες που αναφέρθηκαν στο διαδίκτυο.
3. Συγκρίνεται την φωτογραφία του αστροναύτη με την εικόνα του Γιοχάνεσμπουργκ το 1896 και τον παραπάνω χάρτη. Μπορείτε να εντοπίσετε τα διάφορα μέρη της πόλης στην φωτογραφία του αστροναύτη;