Johannesburg

De stad barstte letterlijk uit in bestaan en verstedelijkte snel met de ontginning van grote goudlagen. Het groeide op aan de rand van goudvelden. Tegenwoordig is Johannesburg het product van een stel omstandigheden die zeer specifiek zijn voor Afrika: met een geschiedenis als een Britse kolonie en een nauwe band met het apartheidsregime is de stad nu een smeltkroes voor een nieuw soort Afrika, en is zij snel aan het groeien als een commerciële, bankstad.

Het centrum van Johannesburg is het fijnkorrelige patroon (veroorzaakt door schaduwen van de hoogbouw in de stad) in het midden van bovenstaand beeld.

Aan de zuidrand van Johannesburg is er een lijn met lichtgekleurde, hoekige vlekken die zich over het beeld uitstrekken. Deze vlekken zijn de grote "mijnstortplaatsen" , de steenslag uit talrijke goudmijnen die achterblijft na het goudgraven. Sommige stortplaatsen zijn zo groot dat op een ervan een opluchtbioscoop werd gevestigd. Naburige industriesteden liggen verscholen tussen de stortplaatsen tot aan de randen van de foto.

De groene zone (rechtsboven) zijn de loofrijke noordelijke voorsteden, waar honderden vierkante kilometers grasland geleidelijk aan bebost zijn sinds Johannesburg in 1886 gesticht werd. Kleine lichte vlekken binnen de boomrijke zone zijn satellietbedrijven- en winkelcentra, typisch voor iedere grote westerse stad.

Als contrast is een groot getto (gevestigd door de vroegere Zuid-Afrikaanse regering), typisch voor stadsmigratie van de ontwikkelingswereld, te zien als de grijze zone linksonder (het beroemde Soweto township). Soweto ziet er grotendeels boomloos uit behalve de beschermde valleibodems (NASA).

Zoals de beschrijving van het beeld weergeeft is Johannesburg duidelijk ruimtelijk gesegregeerd; iedere etnische groep leeft in zijn eigen woongemeenschappen, gescheiden door groene gordels met zorgvuldig geplande tewerkstellingssites en transport.

Sandton, nu het hart van het financiële en bedrijfsleven, was een site van landgoeden en recreatieactiviteiten voor de rijke Johannesburgers in het begin van de twintigste eeuw. De stad stelt zichzelf voor als Afrika's metropolis van "wereldklasse" (Bremner 2007, Sudjic 2007).

Johannesburg kan, net zoals andere Afrikaanse steden, niet zogemakkelijk gecatalogeerd worden als Europese steden, omdat verschillende ontwikkelingen en omstandigheden onderling verbonden zijn. 22,7% van de totale bevolking is 14 jaar of jonger en slechts 4% van de bevolking bereikt de leeftijd van 65. In Johannesburg leeft 24,1% onder de armoedegrens, ondanks 600 afgesloten gemeenschappen versterkt door 1.100 controlepunten. Tragische bevolkingsafnames worden veroorzaakt door de ontstellende sterfte aan HIV/ AIDS en tuberculose. Bovendien hecht de stad groot belang aan symbolische gebeurtenissen, in het bijzonder de Wereldbeker Voetbal in 2010 (Bremner 2007, Sudjic 2007)

Citaten over de 'Gated Communities' (afgesloten gemeenschappen) in Johannesburg:

• "Johannesburg is een stad waarin de winkelcentra en gated communities, die typisch met Zuid-Californië geassocieerd worden, hun meest barokke (uitgesproken) karakter hebben gekregen ".
• "Op bepaalde manieren zouden de afgesloten nederzettingen van Johannesburg, letterlijke hercreaties van middeleeuwse ommuurde steden, aanzien kunnen worden niet als een weergave van Amerikaanse voorsteden, maar als voorspellingen voor hoe ze er op een dag misschien zullen uitzien" (Sudjic 2007).

Taak: 1. Teken een schets van de foto om de verschillende landdekzones te identificeren en van commentaar te voorzien.
2. Zoek gerelateerde foto's van de verschillende op het internet genoemde locaties.
3. Vergelijk de foto gemaakt door een astronaut met het beeld van Johannesburg in 1896 met de bovenstaande kaart. Kun je de verschillende delen van de stad op de foto gemaakt door de astronaut lokaliseren?