Περιεχόμενο:

Το φύλλο εργασίας 'Ροντόνια' ασχολείται με τις αλλαγές στο τοπίο και στην κάλυψη γης που προκαλούνται από τον άνθρωπο. Εδώ παρουσιάζεται το "χαρακτηριστικό παράδειγμα" εκχέρσωσης γης με φωτιά στις τροπικές περιοχές, το οποίο δείχνει τις ανθρωπογενής αλλαγές στις χρήσεις γης και στο οικοσύστημα. Με την αποψίλωση μεγάλων δασικών εκτάσεων, η χρησιμότητα τους ως απορροφητήρες C0₂ χάνεται. Η αποψίλωση των δασών έχει, επίσης, αρνητικές συνέπειες στην παγκόσμια ισορροπία θερμότητας και στην απώλεια της βιοποικιλότητας.

Διδακτικό σχόλιο:

• Σε αυτό το φύλλο εργασίας θα πρέπει να ληφθούν ιδιαίτερα υπόψη οι ακραίες αλλαγές των χρήσεων γης στην Ροντόνια της Βραζιλίας, που προκαλούνται από την αποψίλωση των δασών. Η αποψίλωση γίνεται εμφανής με την σύγκριση των τριών διαχρονικών δορυφορικών εικόνων της περιοχής. Το τροπικό δάσος στη δεκαετία του 1970 ήταν ανέγγιχτο, όμως έκτοτε υποβαθμίστηκε μέσω της αλλαγής στην χρήση των εκτάσεών του. Η χρήση των εκτάσεων άλλαξε έτσι σε γεωργική, κτηνοτροφική ("μπριζόλες Βραζιλίας") και στην δημιουργία φυτειών.
• Για να απαντήσουν οι μαθητές στο φύλλο εργασίας, θα πρέπει αρχικά να είναι σε θέση να περιγράψουν και να αναλύσουν τις τρεις εικόνες. Για την διαδικασία αυτή, οι εικόνες μπορούν να συζητηθούν ξεχωριστά. Για το επόμενο βήμα, οι μαθητές θα πρέπει να παρουσιάσουν τις αλλαγές προκειμένου να είναι σε θέση στην συνέχεια να προσδιορίσουν τις αιτίες τους. Για την τελευταία εργασία, οι μαθητές θα πρέπει να σκεφτούν το πως η περιοχή μπορεί να μοιάζει σε λίγα χρόνια. Για του μαθητές που διευκολύνονται με την οπτική μάθηση, θα βοηθούσε να γίνει γραφική αναπαράσταση των αλλαγών. Π.χ. σχεδίαση μιας μελλοντικής εικόνας για το μέλλον.

Λύσεις του φύλλου εργασίας 'Ροντόνια'

1. Περιγράψτε τις αλλαγές των χρήσεων γης στην περιοχή της Ροντόνια χρησιμοποιώντας τις δορυφορικές εικόνες. .

Στην πρώτη εικόνα του 1972, μπορεί να δει κανείς ένα πυκνό δάσος (τροπικό δάσος, πρωτογενές δάσος), ενώ οι λευκές περιοχές είναι σύννεφα.

Στην δεύτερη εικόνα του 1986, η ανθρώπινη παρέμβαση (εκχέρσωση γης με φωτιά) είναι ήδη εμφανής. Στο αριστερό τεταρτημόριο της εικόνας, υπάρχουν μεγάλες αποψιλωμένες περιοχές, πιθανότητα από φυτείες και κτηνοτροφικές μονάδες, ενώ στην δεξιά μεριά της εικόνας οι αποψιλωμένες περιοχές είναι πιο μικρές. Αυτές βρίσκονται στις άκρες των νέων δρόμων που πιθανότατα έφτιαξαν οι γεωργοί.

Στην τελευταία εικόνα του 2000, σχεδόν ολόκληρη η περιοχή έχει καταληφθεί από ανθρώπινες δραστηριότητες, οι μεγάλες περιοχές (φυτείες και βοσκοτόπια) είναι μόνο μερικώς αποψιλωμένες, ενώ μεγάλες αποψιλωμένες περιοχές υπάρχουν πλέον σε όλο το αριστερό μέρος της εικόνας.