Olievervuilingsvliegpatrouille 1:
Visueel uitzicht van olie op het wateroppervlak

Scenario

Maritieme bewakingsvliegtuigen worden door veel agentschappen gebruikt die verantwoordelijk zijn voor het monitoren van kustwateren in Europa. Olievlekken die gedetecteerd worden tijdens vluchtmissies worden aan de autoriteiten gemeld voor vervolging van vervuilers.

We zijn operatoren van olievlekdetectie-instrumenten, onderweg aan boord van een bewakingsvliegtuig ...

Een maritiem bewakingsvliegtuig.
Bron: Central Command for Maritime Emergencies, Cuxhaven, Duitsland

... en toevallig detecteren we twee olievlekken op het zeeoppervlak!

Tijdens het overvliegen nemen we foto's met een omlaag kijkende fotocamera die aan boord van het vliegtuig geïnstalleerd is. Er is olie op het wateroppervlak wat een gevaar is voor het milieu!

Links: Een schip dat onderweg ruwe olie loost, het lozingsvolume is ongev. 60 l per zeemijl. Rechts: Olievlek van een lozing van 1000 liter lichte ruwe olie van het Ekofisk-veld in de Noordzee. Beide beelden werden genomen met een nadir-kijkende fotocamera op 200 m vlieghoogte. De beeldgrootte op de grond is 370 m x 250 m.

Olie lost niet op in water en de soortelijke dichtheid ervan is kleiner dan de soortelijke dichtheid van water. Daarom drijven oliën die op zee geloosd worden op het wateroppervlak. Afhankelijk van de geloosde hoeveelheid kunnen olievlekken er zeer verschillend uitzien bij het zien vanuit een vliegtuig tijdens het overvliegen. Op het linker beeld wordt een schip geïdentificeerd terwijl zij olie aan het lozen was. Op het rechter beeld is het schip verdwenen en liet een vlek achter die zich over het wateroppervlak verspreidt door wind en golven.

Vragen

1. Waarom hebben dunne oliefilms een heldere zilverachtige glans, terwijl dikke lagen er bruin of zwart uitzien?
2. Kan deze kleur gebruikt worden om de laagdikte te schatten?
3. Wat zouden de voordelen en beperkingen van zo'n procedure zijn?
4. Kun je visuele of fotografische inspectie van olievlekken aanbevelen
a) om dunne oliefilms te meten die veroorzaakt zijn door gecontroleerde (en meestal illegale) lozingen van kleine oliehoeveelheden?
b) om dikke olielagen te detecteren die veroorzaakt zijn door accidentele lozingen voor een doeltreffende begeleiding van olievlekbestrijdingsvaartuigen tijdens opruimingswerkzaamheden?

Materialen

Studentenversie van dit werkblad: Visueel uitzicht van olie op het wateroppervlak, als html-pagina of als afdrukbaar rtf-bestand
Olievervuiling en het lot van olie op zee
Maritieme olievlekbewaking vanuit de lucht
Visueel uitzicht van olie op het wateroppervlak
Olievlekkaarten gebaseerd op luchtdetectie

Benodigde tijd

Twee lessen op school en/of één oefening voor huiswerk

Suggesties voor procedure

Eerste les in de klas: Vorm groepen van niet meer dan vijf studenten en
- Bespreek de vragen over de fysische karakteristieken van oliën en hun gedrag op het wateroppervlak,
- Beslis welke achtergrondinformatie je misschien nodig hebt om het probleem op te lossen, en
- Geef ieder lid van jouw groep een taak die afgewerkt moet zijn tegen de volgende les op school.
Dit moet je in staat stellen het opgegeven probleem op te lossen en het resultaat aan jouw klas voor te stellen.

Opgelet a.u.b.: niet alle achtergrondinformatie die je aangeboden krijgt is nodig om het probleem op te lossen! Het is aan jou om te beslissen welke informatie je nodig kan hebben.
Huiswerk: Los de taak op die door jouw groep aan jou toegewezen is.
Tweede les in de klas:
- Presenteer wat je hebt geleerd aan jouw groep.
- Bespreek hoe jouw vaststellingen je kunnen helpen om vraag 4 te beantwoorden.
- Presenteer jouw resultaten aan jouw klas met behulp van de informatie die je vond bij je opzoekingen.