Bodemerosie (2/2)

Bodemerosie

Bodemerosie heeft effecten ter plaatse en van de plaats weg. De effecten ter plaatse worden waargenomen op de locatie waar de bodem verwijderd werd. Wanneer de bodemerosie ver gevorderd is, is de volledige bovenlaag van de bodem verdwenen en ligt het onderliggende gesteente bloot.

Zoom Sign
Bodemerosie na ontbossing
Bodemerosie na ontbossing in de provincie Quiche in Guatemala.
Bron: UN photo#106680 by John Olsson

De bovenlaag van de bodem is van levensbelang voor de groei van vegetatie, omdat het deze is waaruit de planten voedingsstoffen en water krijgen. Ook laat haar losse constitutie de planten toe wortels te ontwikkelen, die naast voeding van levensbelang zijn voor de planten om rechtop te blijven staan en te groeien.

De effecten van de plaats weg betreffen de gebieden waar de grond terechtkwam. Water is een van de hoofdtransporteurs en grond wordt vaak verplaatst via rivieren en stromen. In die gevallen wordt deze gedeponeerd in gebieden waar het water in de rivier vertraagt. Dit gebeurt in scherpe bochten van de rivier en in haar delta, waar het de zee tegenkomt. Het bezinken van grond in de rivieren kan haar diepte, breedte en stroming veranderen, wat bijkomende neveneffecten veroorzaakt. De vispopulatie kan door deze veranderingen getroffen worden, evenals de vegetatie die op de oevers van de rivier groeit. Daarnaast heeft de hoeveelheid zoetwater die in de oceanen terechtkomt andere eigenschappen door de veranderingen in de structuur van de rivier.

Geërodeerde grond is rijk aan organisch materiaal en voedingsstoffen. Bovendien kan de geërodeerde grond ook chemische residu's van meststoffen of pesticiden bevatten die gebruikt werden bij de gebieden waarvan de geërodeerde grond afkomstig was. Deze chemische stoffen kunnen de rivieren vervuilen en de biodiversiteit verstoren van de organismen die leven in de rivier of op haar oevers, de meren die de rivier voedt of zelfs in de zee waar de rivier in uitmondt.

Bodemerosie heeft ongewenste gevolgen voor de mensen en het milieu. Het verlies van de bovenlaag beperkt, of verhindert volledig, de groei van vegetatie. Als gevolg daarvan zijn zwaar geërodeerde gronden niet geschikt voor landbouw. Bovendien heeft het verwijderen van de bovenlaag van één gebied en het terechtkomen in een ander een ernstige impact op die ecosystemen, en treft het de microbiële, dieren- en plantenpopulatie en de diversiteit van die ecosystemen.

Vraag: Waarom heeft het zeewater bij de rivierdelta een bruine kleur?

Zoom Sign
De Yangtzerivier in China bij de Three Gorges
De Yangtzerivier in China bij de Three Gorges in de provincie Hubei.
Bron: NASA
Antwoord

Bodemerosie is het verplaatsen van de losse bovenlaag van de aarde van één gebied naar het andere, wat uiteindelijk de onderliggende laag gesteente blootlegt en het beeld van het aardoppervlak verandert. Erosie treft alles dat bovenop de grond staat, inclusief menselijke constructies en verhindert de groei van vegetatie. De ecosystemen waar grond weg geërodeerd of gedeponeerd wordt, zijn ernstig getroffen, aangezien het evenwicht tussen de dieren- en plantensoorten ontwricht is.