2. Waterbeheer

Hydro-elektrische energie

Door de beweging van water in de rivieren te benutten zijn de mensen erin geslaagd een manier te vinden om energie te produceren. De impuls van water bij het stromen in grote rivieren kan gebruikt worden om elektrische energie te produceren.

De Itaipudam in de Paranarivier aan de grens tussen Paraguay en Brazilië.
Bron: US Geological Survey (USGS)

Hydro-elektriciteit is de meest wijdverspreide vorm van hernieuwbare energie. Hoewel er geen afval is, zijn hydro-elektrische centrales niet helemaal milieuvriendelijk. Omdat het merendeel ervan een reservoir nodig heeft om water op te slaan, produceert rottend plantaardig materiaal in anaerobe condities een kleine hoeveelheid broeikasgassen. Ook komt in sommige gevallen het water dat de dam verlaat uit de lagere dieptes van het reservoir (om de hoge druk te benutten). Dit water is veel kouder dan het oppervlaktewater en de lagere temperatuur kan de biodiversiteit van de rivier aantasten en zelfs de kuststromen veranderen bij de delta waar de rivier uitmondt.

Hydro-elektrische stroom is ook erg populair in Noorwegen. Ongeveer 99% van de elektriciteit van Noorwegen komt van hydro-elektrische centrales (Economist, 2009). Hierdoor kan het land olie en gas exporteren, wat haar economie versterkt.

De Itaipudam gezien door een satelliet met hoge ruimtelijke resolutie.
Bron: Google Earth

Eén voorbeeld van een hydro-elektrische dam is de Itaipudam in de Paranarivier, langs de grens van Paraguay en Brazilië. De dam was de grootste hydro-elektrische centrale ter wereld met een vermogen van 14.000 MW tot de Three Gorges-dam in 2009 in China voltooid werd. Deze laatste heeft momenteel een vermogen van 22.500 MW.

De Three Gorges-dam in de Yangtzerivier in Centraal-China. Beelden van de bijna voltooide toestand in 2006 en in een vroege bouwfase in 2000.
Bron: NASA

Op de beide bovenstaande beelden kun je de toestand van de Three Gorges-dam in Centraal-China zien in 2006 en 2000. Op het bovenste beeld werd het laatste beton in de dam gegoten, waarmee het structurele deel van de dam voltooid werd. De rivier stroomt op natuurlijke wijze van de linker bovenhoek naar rechtsboven en je kunt zien dat het reservoir al gevormd is. Anderzijds is op het beeld van 2000 de dam nog niet af en het sediment stroomt vrij in de rivier.

Naast de energieproductie zal de Three Gorges-dam het jaarlijks overstromen van de rivier controleren, wat in de voorgaande jaren vele slachtoffers heeft veroorzaakt. Anderzijds echter zullen er ernstige milieuproblemen zijn. Naar verwachting zal het reservoir twee van de drie bergengtes opvullen en er zijn al veel mensen verhuisd naar hogere hoogtes of naar een andere plaats. Op het onderstaand valskleurenbeeld kun je de stijging van het reservoirpeil zien tussen de jaren 2001 en 2003.

Valskleurenbeeld dat het stijgen van het peil van het reservoir van de Three Gorges-dam laat zien.
Bron: NASA