2. Ecosystemen   (3/6)

Voedselketens

De basis van de mariene voedselketen wordt gevormd door kleine planten (algen). Als deze vrij in het water kunnen bewegen, d an worden deze fytoplankton genoemd. Als ze vast zitten aan de rotsen of aan de zeebodem worden deze fytobenthos genoemd. Met satellieten die de zeekleur kunnen meten, bestuderen we voornamelijk de drijvende planten: het fytoplankton.

Er zijn twee fundamentele redenen waarom fytoplankton zo belangrijk is voor het leven in de zee : 

1. Bij fotosynthese komt zuurstof vrij in de zee   dit is essentieel voor alle mariene fauna. nbsp;

2. Deze planten zijn het voedsel (organisch materiaal) voor de hogere vormen van leven in de voedselketen

In de volgende figuren worden twee simpele voorbeelden gegeven van een voedselketen, een pelagische keten en een benthische keten in de kustzee.

Pelagische voedselketen: Bacteriën (1) zorgen voor de basis bouwstenen voor algen (fytoplankton (2). Deze worden gegeten door het zooplankton (3) dat weer op het menu staat van vissen (4), die op hun beurt weer worden gegeten door grotere carnivoren, zoals zeehonden (5). Na het doodgaan, vormen al deze soorten het voedsel voor bacteriën.
Bron: VU-IVM

Benthische Voedselketen: Met de nutrienten afkomstig van bacterien (1) kunnen de algen (fytobenthos)(2) zuurstof en voedsel produceren voor de fauna, zoals weekdieren (3) en schelpdieren. Platvis en watervogels (4) voeden zich door met deze dieren door de zeebodem af te grazen.
Bron: VU-IVM

Koraalriffen zijn heel bijzondere kust ecosystemen met een zeer grote biodiversiteit. Ook zijn daar de pelagische en benthische voedselketens op verschillende manieren gekoppeld. Je kan meer leren over koraalriffen in de module Koraalriffen

Microbiële keten

Het plankton wordt gegeten door kleine beestjes (het zooplankton), dat op zijn beurt weer wordt gegeten door kleine visjes. Grotere roofdieren, zoals grote vissen, zeehonden en vogels vormen de top van de voedselketen, samen met de mens. Deze lineaire lijn van predatie was het klassiek beeld van de voedselketen in de oceanen tot de jaren 70.

Daarna zijn mariene biologen gaan ontdekken dat de meeste fotosynthese en respiratie wordt veroorzaakt door micro-organismen met een afmeting minder dan 20 micrometer. en veel minder door de grotere organismen. De micro-organismen die de microbiële keten bepalen, omvat bacteriën, virussen, protozoa en microfytoplankton. De simpele voedselketen, met een doorloop van het ene niveau naar het andere, is nu vervangen door een meer complexe keten, inclusief de microbiële keten

Een meer ingewikkelde voedselketen met de microbiële keten. Dood organisch materiaal (1), bacteriën (2), fytoplankton (3), protozoa (4), zooplankton (5), grote zooplankton eters (6), vis (7), vogels (8), zeehonden (9), orka (10).
Bron: VU-IVM

Mariene voedselketen, inclusief de klassieke voedselketen van fytoplankton, zooplankton, vissen en walvissen. Merk op dat de Bultrug walvis een balein walvis is die het plankton uit het water filteren door hun baleinen (nummer 6). Zeehonden, vogels en walvissen ademen in de lucht. Het microbiële deel, rondom het opgeloste organische materiaal (DOM), met bacteriën, virussen en protozoa, is de meeste recente ontdekking van de mariene voedselketen. (Bron voor de fotos: National Oceanic and Atmospheric Administration/Department of Commerce and hetBigelow Laboratory for Ocean Sciences.)

Al het leven van planten en beesten vergaat na enige tijd. Een speciale rol is weggelegd voor schimmels en bacteriën die het materiaal opbreken in de oorspronkelijke mineralen. Deze mineralen kunnen weer gebruikt worden als bouwstenen van het leven bij de fotosynthese door het fytoplankton.